ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ..

ΕΡΙΚ ΧΟΦΦΕΡ

1. Η Ψυχολογία του Αληθινού Πιστού

Τα μαζικά κινήματα προσελκύουν άτομα που αισθάνονται δυσαρεστημένα με τη ζωή τους και αναζητούν έναν σκοπό πέρα από τον εαυτό τους.

Όσοι εντάσσονται σε τέτοια κινήματα συχνά αποδίδουν τις προσωπικές τους αποτυχίες σε εξωτερικούς παράγοντες, αντί να αναλαμβάνουν προσωπική ευθύνη.

Ο «αληθινός πιστός» θέλει να χάσει την ατομική του ταυτότητα μέσα σε μια συλλογική ταυτότητα, βρίσκοντας παρηγοριά στην παράδοση του εαυτού του στο κίνημα.

2. Ο Ρόλος της Ματαίωσης και της Αυτοαπέχθειας

Οι άνθρωποι που προσχωρούν σε μαζικά κινήματα συχνά αισθάνονται αποξένωση, ανίσχυροι ή μη ολοκληρωμένοι.

Απορρίπτουν τον εαυτό τους και το παρόν τους, προσκολλώμενοι σε ένα ιδανικό μέλλον που υπόσχεται το κίνημα.

Το μίσος—είτε απέναντι στον εαυτό τους, είτε στον κόσμο, είτε σε έναν εξωτερικό εχθρό—είναι βασικός παράγοντας που ενώνει τα μέλη ενός κινήματος.

3. Η Έλξη του Φανατισμού

Τα μαζικά κινήματα απλοποιούν πολύπλοκα προβλήματα, προσφέροντας ξεκάθαρα, απόλυτα αφηγήματα (καλό εναντίον κακού).

Προσφέρουν βεβαιότητα, σκοπό και μια αίσθηση ανωτερότητας έναντι των «άλλων».

Οι φανατικοί πιστεύουν ότι ο σκοπός τους δικαιολογεί ακραίες πράξεις, που συχνά οδηγούν σε βία και καταπίεση.

4. Η Ανταλλάξιμη Φύση των Κινημάτων

Το περιεχόμενο της ιδεολογίας (θρησκευτικής, πολιτικής, εθνικιστικής) έχει μικρότερη σημασία από τις ψυχολογικές ανάγκες που καλύπτει.

Οι άνθρωποι μπορούν να μεταπηδήσουν από το ένα κίνημα στο άλλο—π.χ., ένας κομμουνιστής μπορεί να γίνει φασίστας, ένας θρησκευτικός ζηλωτής μπορεί να γίνει πολιτικός εξτρεμιστής.

5. Η Ηγεσία στα Μαζικά Κινήματα

Τα μαζικά κινήματα χρειάζονται ισχυρούς ηγέτες που να εκφράζουν τη δυσαρέσκεια, να δημιουργούν έναν κοινό εχθρό και να υπόσχονται μεταμόρφωση.

Αποτελεσματικοί ηγέτες χρησιμοποιούν προπαγάνδα, σύμβολα και τελετουργίες για να εδραιώσουν την αφοσίωση των οπαδών τους.

Όταν τα κινήματα αποκτούν εξουσία, συχνά γίνονται αυταρχικά για να τη διατηρήσουν.

6. Ο Κύκλος Ζωής ενός Μαζικού Κινήματος

Τα κινήματα ξεκινούν από τη δυσαρέσκεια και την αναζήτηση νοήματος.

Κερδίζουν δυναμική μέσω προπαγάνδας και χαρισματικής ηγεσίας.

Όταν επιτυγχάνουν τους στόχους τους ή αποκτούν εξουσία, συνήθως μετατρέπονται σε γραφειοκρατικούς θεσμούς, χάνοντας την επαναστατική τους ενέργεια.

Σημασία για τη Σύγχρονη Εποχή

Οι ιδέες του Hoffer παραμένουν επίκαιρες, καθώς εξηγούν την έλξη του εξτρεμισμού, τη μαζική ψυχολογία πίσω από θρησκευτικά, πολιτικά και κοινωνικά κινήματα και το πώς οι άνθρωποι γίνονται οπαδοί ριζοσπαστικών ιδεολογιών.