ΤΟ "ΦΤΙΑΧΤΟ" ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ "ΕΓΩ"

"ΓΝΏΘΙ ΣΑΥΤΟ"


..Κοντά στα 30 μου, είχα νοιώσει την ανάγκη να γνωρίσω τον  “πραγματικό” μου εαυτό.  Έναντι του άλλου μου εαυτού. «Του φτιαχτού».

Εκείνου του εαυτού που φτιάχτηκε από το περιβάλλον που μεγάλωσε. Από τους γονείς, τους συγγενείς, τους φίλους, τα σχολεία, το στρατό, κι από τη κοινωνία γενικότερα.

Και αυτό διότι, έτσι ξαφνικά, χωρίς κανένα ιδιαίτερο λόγο, 
εκείνα τα οποία θεωρούσα μέχρι τότε ως "τα προσωπικά μου δεδομένα"  
διαπίστωνα ότι μου είχαν δοθεί χωρίς να τα είχα ζητήσει, χωρίς να τα είχα επιδιώξει, χωρίς να τα είχα επιλέξει.

 Μου είχαν κατά κάποιο τρόπο επιβληθεί.

Τι σήμαινε, ότι ήμουν Ελληνοκύπριος, χριστιανός ορθόδοξος,  ιδιαίτερη πατρίδα μου ήταν η Κύπρος και μητέρα πατρίδα μου η Ελλάδα; Τι σήμαινε ότι έπρεπε να κάνω το ένα και δεν έπρεπε να κάνω το άλλο ή ότι μ' άρεσε το Α και με ενοχλούσε το Β ή ακόμη ότι θάπρεπε να υπερασπίζομαι μέχρι θανάτου τα “δικά μου''  και να «διεκδικώ» με όλο μου το είναι τα «δικά των άλλων»..

Αυτός πραγματικά ήμουν;

Δηλαδή αν γεννιόμουνα καμιά εκατοστή χιλιόμετρα πιο βόρεια θα ήμουνα μάλλον Τούρκος, θα ήμουνα μωαμεθανός, θα φώναζα με τη κάθε ευκαιρία πόσο μεγάλος είναι ο Αλλάχ  και από πάνω θα ήμουνα και εχθρός μου;

 Ή αν γεννιόμουνα τριακόσια περίπου χιλιόμετρα πιο νότια θα ήμουνα μάλλον Εβραίος και θα ανήκα και γω στους "εκλεκτούς" του Θεού τους ;

Γι’ αυτό και διερωτόμουν. Ποιος πραγματικά είμαι; Είμαι τελικά μόνο το αποτέλεσμα του περιβάλλοντος  και των συνθηκών που γεννήθηκα και μεγάλωσα; Και εκείνοι που με επηρέασαν; 
Εκείνοι που με "έφτιαξαν";  Ήταν κι εκείνοι αποτελέσματα του δικού τους περιβάλλοντος ; Απ’ αυτή τη διαδικασία είναι που προκύπτουν τα περήφανα εγώ μας;

..Πάντως το να αλληλοκατηγορούμαστε  εμείς οι  άνθρωποι  ότι είμαστε εγωιστές, είναι νομίζω  ότι πιο "άκυρο" αλλά και άδικο.

Εγωιστές χωρίς "εγώ" γίνεται;

Δίνοντας  συνέχεια  σ’ αυτούς τους προβληματισμούς  κάποια στιγμή  προέκυψαν και μερικές άλλες απορίες.

Χωρίς τον φτιαχτό μου εαυτό ποιος είμαι; Υπάρχω; Κι αν ναι που ευρίσκομαι; Πως με ανακαλύπτω ή και με αποκαλύπτω ή ακόμη και με αναγνωρίζω; Πως βεβαιώνουμε ότι μέσα μου κρύβεται και ένας άλλος εαυτός. Ο "πραγματικός" μου εαυτός. 

Ένας τρόπος που μου προέκυψε για να βρω τον πραγματικό μου εαυτό ήταν η αφαίρεση. Να αφαιρούσα -έστω νοερά- ότι μου είχε επιβληθεί χωρίς να το είχα ζητήσει χωρίς να το είχα επιλέξει...

Ένα λοιπόν ανοιξιάτικο απόγευμα, που βρισκόμουνα στη βεράντα του σπιτιού που έμενα τότε, θαύμαζα από τη μια το ηλιοβασίλεμα κι από την άλλη είχα τις διάφορες μου σκέψεις να γυροφέρνουν στο μυαλό μου..

Ειδυλλιακή, αλλά και ιδανική η ατμόσφαιρα για αφαιρέσεις..

Η στιγμή να αφαιρέσω από μέσα μου ότι θεωρούσα ότι δεν μου ανήκε φάνηκε ότι έφτασε. Θα  αφαιρούσα επιτέλους ότι θεωρούσα ότι μου ήταν δοτό.

Η περιέργεια να δω τι θα απέμενε ή και τι θα  συνέβαινε, ή ακόμη αν θα απέμενε ή κι αν θα συνέβαινε οτιδήποτε, ήταν μεγάλη.

Νοερά λοιπόν στην αρχή,  άρχισα τις αφαιρέσεις. Άρχισα  να αφαιρώ θρησκείες, πατρίδες, παραδόσεις, γλώσσα, ήθη και έθιμα. , συνήθειες, τρόπους σκέψης και συμπεριφορές.

Με λίγη αυτοσυγκέντρωση και προς μεγάλη μου έκπληξη η διαδικασία των αφαιρέσεων δούλευε.

Στη συνέχεια, προς μεγαλύτερη μου έκπληξη  ήταν σαν να ανέλαβε.. ο "αυτόματος πιλότος".

Από ένα σημείο και μετά δεν αφαιρούσα.

 Αφαιρούνταν μόνα τους σχεδόν τα πάντα, αλλά κυρίως ότι ήταν δυνατό να με ξεχώριζε από οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο στο πλανήτη και όχι μόνο..

Αυτό που έμμεσα μου υποβαλλόταν ήταν ότι αυτό που  θα έμενε, θάπρεπε να ταίριαζε με όλους τους άλλους ανθρώπους. Στο παντού και στο πάντοτε τους.. Με όλους, αν φυσικά  έκαναν και εκείνοι το ίδιο. Αν δηλαδή αφαιρούσαν κι εκείνοι τον φτιαχτό εαυτό τους..

Αυτό που θα έμενε, δεν θάπρεπε τίποτε άλλο..

Κατάφερα κι έφτασα σ' ένα παράξενο κενό. Ένα κενό που, από τη μια με ήλκυε να πηδήξω μέσα του και από την άλλη με τρόμαζε κάπως. Αν πηδούσα μέσα στο κενό  διαισθανόμουν πως θα ήταν χωρίς επιστροφή. Και δεν είχα ιδέα πως θα ήταν η ζωή μου στη συνέχεια..

Αν πάλι εκείνη τη στιγμή επέστρεφα πίσω στον φτιαχτό μου εαυτό, στο φτιαχτό μου κόσμο, θα συνέχιζα τα γνωστά, τα συνηθισμένα και τα εν πολλοίς ανιαρά και βαρετά. 

Εν τω μεταξύ ένας από τους λόγους που το κενό και το άγνωστο άρχισαν να κερδίζουν τόσο έδαφος μέσα μου, ήταν και το γεγονός ότι, αυτό που ζούσα εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή, ήταν από μόνο του πολύ ιδιαίτερο..

Να βρεθώ δηλαδή τόσο κοντά σ’ ένα τόσο "γεμάτο κενό", τόσο κοντά σε ένα τόσο περιεκτικό και ελκυστικό άγνωστο..

Έτσι στη πλάστιγγα της αναζήτησης μεταξύ του “ψευτο-γνωστού” και του αγνώστου τα βαρίδια του άγνωστου άρχισαν σιγά-σιγά να υπερισχύουν..

Τι άραγε να κρυβόταν  στο ..κενό και το άγνωστο;

Φυσικά μόνο ένας τρόπος υπήρχε για να μάθω. Να πηδούσα μέσα στο κενό. Να βουτούσα στο άγνωστο..

..Προτού όμως πραγματοποιήσω το “μεγάλο άλμα” ήταν κάτι ακόμη που  αισθάνθηκα την ανάγκη να κάνω. Τη προσευχή μου. Ως καλός χριστιανός ορθόδοξος, που νομίζω ότι ήμουν μέχρι εκείνη τη στιγμή. Μια προσευχή που έμελλε να ήταν και η τελευταία, ως καλός ορθόδοξος χριστιανός..

"Θεέ μου, σιγοψιθύρισα, είμαι σίγουρος πως θα δεχτείς την απόφαση μου να απαλλαχτώ από τα όσα θεωρώ ότι μου δόθηκαν χωρίς να τα έχω επιλέξει. Αν μάλιστα είσαι αυτός που με δίδαξαν ότι είσαι, θα με προτιμάς να είμαι ειλικρινής μαζί σου και να σε αμφισβητώ, αντί να σου υποκρίνομαι ότι είμαι ένας πιστός και καλός ορθόδοξος χριστιανός..." 

Όντως αμέσως μετά πήδηξα στο κενό. 

Όντως έκανα το μεγάλο άλμα. Και όντως δεν γκρεμοτσακίστηκα.

Αντίθετα. Αισθάνθηκα σαν να αιωρούμουνα πάνω από μια άβυσσο. 

Παράλληλα, αισθανόμουνα και  μια πρωτόγνωρη για μένα πληρότητα, μια ευφορία, μια αγαλλίαση τέτοια, που δεν περίμενα ότι θα έβρισκα. Τόσο άμεσα μάλιστα! 

Ούτε ανέμενα ότι αυτά θα ήταν τα πρώτα αποτελέσματα του ..πηδήματος στο κενό. Στο τίποτε. Στο άγνωστο..

Το πρώτο μήνυμα ελήφθη..

Και έλεγε ότι μόνο εμπειρικά και υπομονετικά θα καταλάβαινα τι σήμαινε να συνυπάρχω με αυτό που ονόμαζα πραγματικό μου εαυτό..

Εν τω μεταξύ ο ανοιξιάτικος ήλιος είχε ήδη χαθεί στον ορίζοντα. Το φεγγάρι ήταν έτοιμο να τον αναπληρώσει.

Ο ήλιος, το φεγγάρι και εγώ..

Ξαφνικά συνειδητοποιούσα και γι' αυτά, για πρώτη φορά, πόσο κοντά μου ήταν.

Ένοιωσα τα δέντρα και το ανοιξιάτικο αεράκι, να κάνουν σαν παιδιά που υποδέχονταν ένα δικό τους άνθρωπο, το οποίο όμως τόσα χρόνια τα ψευτο-σνόμπαρε..

Ο ήλιος, το φεγγάρι, τα δέντρα, το αεράκι, αλλά και όλοι οι άλλοι άνθρωποι στο πλανήτη  ήμασταν ξαφνικά όλοι και όλα τόσο κοντά και, τόσα χρόνια δεν το συνειδητοποιούσα..

Μου προέκυπταν διάφορα.

Τα πιο συγκεκριμένα και άμεσα;

Ότι το «άγνωστο και το κενό» είναι αυτά που μας ενώνουν ενώ τα «γνωστά και τα απόλυτα» είναι αυτά που μας χωρίζουν..

Επίσης, αν πράγματι θέλουμε να βρούμε το πραγματικό μας εαυτό από το άγνωστο είναι που ξεκινάμε. Με το άγνωστο θα πρέπει να εξοικειωθούμε. 

Τα γνωστά μας εμποδίζουν..

Στη κατάσταση που βρισκόμουνα ο ύπνος ήταν φαίνεται κι αυτός μέρος της διαδικασίας για να συμπληρωθεί ή και για να εμπεδωθεί η πρώτη μου ουσιαστική και συνειδητή επαφή με το άγνωστο.

Την επόμενη μέρα έκανα αυτά που περίπου έκανα κάθε μέρα. Λιγότερο όμως μηχανικά.

Βρέθηκα κάποια στιγμή στο αυτοκίνητο, στο δρόμο και, στα φώτα της τροχαίας. Ήταν κόκκινο και σταμάτησα.

Οι χθεσινοβραδινές μου  σκέψεις με φλέρταραν παράλληλα με τα καθημερινά. Με αυτά που είχα να κάνω. Με τις δουλειές μου. Με τη καθημερινή μου ρουτίνα.

Εγώ και υπόλοιπος κόσμος, συλλογιζόμουνα. Πόσο το εγώ στέκει χωρίς τον άλλο κόσμο; Πόσο το άτομο μπορεί να είναι αποστασιοποιημένο από το σύνολο; Πόσο μόνος μου θα μπορούσα να είμαι; Και πόσο με τους άλλους. Πόσους άλλους. Ποιους άλλους και, γιατί.

Πάντως το κριτήριο μου για να αισθανθώ ότι ψάχτηκα αντικειμενικά για να βρω τον πραγματικό μου εαυτό παρέμενε το ίδιο. Ήταν όλος ο άλλος κόσμος, απαλλαγμένος όμως κι εκείνος από τα δικά του φτιαχτά και τα δικά του δοτά..

Με τους διάφορους συλλογισμούς μου να με απασχολούν παράλληλα με τα καθημερινά, έφτασα σε κάποια φώτα της τροχαίας. Ανέμενα ν’ ανάψει το πράσινο.

Ανέμενα όμως και απαντήσεις..

"ΤΑ ΠΆΝΤΑ ΡΕΙ"

Ανάμεσα στ’ άλλα, διερωτήθηκα, έτσι φευγαλέα για το πως θα ρυθμιζόταν η τροχαία κίνηση χωρίς το κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Χωρίς τον “Σταμάτη και τον Γρηγόρη”…

Η απάντηση ήταν άμεση. Δεν θα ρυθμιζόταν. Και όχι μόνο. Θα δημιουργώταν μια χαοτική κατάσταση. Θα γινόταν  ένα μπάχαλο.

Άναψε επιτέλους το πράσινο.

“Θάπρεπε” να προχωρήσω. Δεν θα μπορούσα να κάνω διαφορετικά. Δεν υπήρχε μέσα στις επιλογές μου η ευχέρεια να μην προχωρήσω. Να μείνω σταματημένος.

Έπρεπε να προχωρήσω και μάλιστα γρήγορα και προσεκτικά.

..Μπορώ να είμαι στατικός; Ακινητοποιημένος; Σταθερός; Θα μπορούσε οτιδήποτε να είναι στατικό, ακινητοποιημένο, σταθερό;

Με μια προϋπόθεση θα μπορούσε, απάντησα μέσα μου. Να σταματούσε ο χρόνος..

Τώρα τι σχέση, θα μπορούσε να έχει το χθεσινό μου ψάξιμο για το εγώ μου, το άγνωστο, το κενό και το  χάος, ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας και τώρα και ο χρόνος, δεν έχω ιδέα. Ούτε πως μου προέκυψαν όλα αυτά μαζί αλλά ούτε και γιατί μου προέκυψαν.

Συγκεντρώθηκα όσο μπορούσα στο οδήγημα και στα καθημερινά..

Συγκεντρώθηκα σ’ αυτά που "έπρεπε" να κάνω. Τα γνωστά.

Αλλά.

Ούτε για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου δεν μετάνιωνα γι’ αυτά τα πρωτόγνωρα που βίωνα.

Η πληρότητα που αισθανόμουνα από την επαφή μου με το άγνωστο ήταν τόσο συναρπαστική..

 Ίσως διότι άρχισα να συνειδητοποιώ τα πράγματα από μια νέα οπτική γωνία. 

Την πιο δικιά μου; Ίσως.

"ΜΈΤΡΟΝ ΆΡΙΣΤΟΝ" 

Τα έβλεπα όλα ότι ήταν πιο απλά, πιο κατανοητά μέχρι και αυτονόητα, απ’ ότι πριν το ψάξιμο..

Για παράδειγμα συνειδητοποίησα ότι, στο όποιο γνωστό το άγνωστο δεν χωράει.

Στο άγνωστο όμως όλοι και όλα χωράμε. 

Τι σήμαινε αυτό για μένα; Ότι το όποιο γνωστό, για να άξιζε το κόπο ν’ ασχοληθώ σοβαρά μαζί του,  δεν θάπρεπε να  καταργούσε με άμεσο ή έμμεσο τρόπο το άγνωστο..

Με άλλα λόγια το γνωστό "θάπρεπε"  να προσπαθώ να το εναρμονίζω  με το άγνωστο. 

Αν το γνωστό, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο συγκρουόταν ή καταργούσε το άγνωστο τότε, ένα τέτοιο γνωστό, κάπως άρχισε να μη μου ταιριάζει..

Νομίζω, σχετικά εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί από τον καθένα ότι, αυτά που εξελικτικά, διαχρονικά και πανανθρώπινα επιβάλλονται, είναι τα αποτελέσματα της σύγκρουσης του όποιου"απόλυτα γνωστού" με το "γνωστό εκείνο" που τα "βρήκε" με το άγνωστο. 

Που εναρμονίστηκε μαζί του.

Αποτελέσματα που θέλουν εκείνο το "γνωστό"  που είναι "εναρμονισμένο με το άγνωστο" στο τέλος της ημέρας να επικρατεί.. 

Αποτελέσματα τέλος που θέλουν την όποια υπερβολή, την όποια ακρότητα, την όποια απολυτότητα, την όποια δογματικότητα, να τις απορρίπτει η εξελικτική διαδικασία. 

Να τις απορρίπτει η ανθρώπινη φύση. 

Να τις απορρίπτει ο χρόνος..