ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 3/6/2020 Του Θάνου Βερέμη Αρχαία και σύγχρονη Δημοκρατία

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 3/6/2020  Του Θάνου Βερέμη  Αρχαία και σύγχρονη Δημοκρατία
 

Παρά τις συχνές αναφορές της σύγχρονης ιστοριογραφίας στη συγγένεια της Δημοκρατίας μας με την αθηναϊκή, η αλήθεια είναι ότι οι διαφορές ανάμεσά τους είναι ακόμα ουσιώδεις. 

 

Και δεν είναι μόνο η διαφορά ανάμεσα στην άμεση και τη σημερινή αντιπροσωπευτική Δημοκρατία, αλλά η επιβεβλημένη συμμετοχή στα κοινά που καθιστούσε τους αρχαίους Αθηναίους ενήμερους πολίτες στα ζητήματα της πόλεως-κράτους των. 

 

H τυχαία επιλογή με κλήρο τούς εξασφάλιζε τη δημοκρατική αντιπροσωπευτικότητα στη διοίκηση, ενώ η μικρή τους θητεία δημιουργούσε μέσα στα χρόνια μεγάλο αριθμό πολιτών με θητεία στα κοινά.

 

Στα υψηλά κλιμάκια της εξουσίας δεν είχαν θέση οι ερασιτέχνες, όμως οι αποφάσεις της ηγεσίας, αντίθετα από ότι συμβαίνει συνήθως σήμερα, έπρεπε να τεθούν υπό την κρίση και την έγκριση των πολιτών. 

 

Στις μέρες μας οι πολίτες ψηφίζουν τους αντιπροσώπους τους στα Κοινοβούλια μια φορά κάθε τόσα χρόνια και στα ενδιάμεσα διαστήματα μπορούν να αδιαφορούν για τα κοινά. Στην αρχαία Αθήνα η κοινοποίηση των πολιτικών προτάσεων και η διαφάνεια στην υιοθέτηση ή την απόρριψή τους αποτελούσαν ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος.

 
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 3/6/2020  Του Θάνου Βερέμη  Αρχαία και σύγχρονη Δημοκρατία

 

Όταν η κοινωνία των ηλεκτρονίων ενός ατόμου μας διδάσκει …

 

Η Κοινωνία των ηλεκτρονίων ενός ατόμου

Δρ Μάνος Δανέζης

Αστροφυσικός ΕΚΠΑ

Όπως μας διδάσκουν στο σχολείο, μέσα στο χώρο ενός ατόμου τα ηλεκτρόνια μένουν φυλακισμένα, και αναγκάζονται να περιστρέφονται δαιμονισμένα γύρω από ένα κέντρο εξουσίας, που το κατέχει ένας πανίσχυρος ατομικός πυρήνας που ασκεί πάνω τους μια καταπιεστική αλλά και δυναμική σαγήνη.

Ο περιστροφικός δρόμος κάθε ηλεκτρονίου καθορίζεται μονοσήμαντα από τις ελκτικές δυνάμεις του πυρήνα που αόρατα το καθοδηγούν.

Παρόλα αυτά τα ηλεκτρόνια, αγνοώντας την ύπαρξη αυτών των δυνάμεων και χαμένα μέσα στην άγνοιά τους, χαίρονται την φαινομενική και ψεύτικη ελευθερία της αόρατης φυλακής τους, εφόσον πιστεύουν ότι η ελεύθερη βούλησή τους τα έκανε να κινούνται στις τροχιές τους.

Εμείς όμως ως εξωτερικοί παρατηρητές γνωρίζουμε ότι την τροχιά δεν καθορίζει το κάθε ηλεκτρόνιο αλλά ο αφέντης πυρήνας. Ακόμα γνωρίζουμε ότι κάθε ηλεκτρονίου απέχει από τον ισχυρότατο πυρήνα μια διαφορετική απόσταση. Τα πιο κοντινά στον πυρήνα ηλεκτρόνια, πιθανότατα, νιώθουν να κατέχουν μέσα στο άτομο μια κυρίαρχη θέση σε σχέση με τα άλλα που βρίσκονται μακρύτερα. Με τον τρόπο αυτό μέσα στην κοινωνία των ηλεκτρονίων ενός ατόμου δημιουργείται μια «ιδιόμορφη κοινωνική στρωμάτωση» με μοναδικό κριτήριο-προσόν κάθε ηλεκτρονίου το ποσό της δύναμης που ασκεί πάνω του κυριαρχικά ο πυρήνας αφέντης, και ως εκ τούτου το πόσο πιο κοντά του βρίσκονται.

Τα δυστυχή ηλεκτρόνια δεν μπορούν να γνωρίζουν ότι όσο πιο κοντά βρίσκονται στο κέντρο της ελκτικής δύναμής του, τόσο περισσότερο χειραγωγούμενα και δέσμια είναι από αυτόν.

Και ακόμα δεν γνωρίζουν ότι ο αφέντης πυρήνας τα κρατάει κοντά του επειδή οι ενεργειακές δυνατότητες του είναι πολύ μεγαλύτερες από τις «φτωχές» εσωτερικές ενεργειακές δυνατότητες τους.

Δεν γνωρίζουν ότι όσο πιο μακριά βρίσκεται ένα ηλεκτρόνιο από τον πυρήνα του, τόσο μικρότερη είναι η δύναμη που αυτός ασκεί πάνω του αλλά και πολύ «μεγαλύτερη» η εσωτερική ενεργειακή του κατάσταση.

Αυτό δίνει στα εξωτερικά ηλεκτρόνια μια αξιοθαύμαστη δυνατότητα, να είναι πολύ πιο εύκολο για αυτά, προσλαμβάνοντας και ενσωματώνοντας στην ύπαρξη τους μικρά ποσά ενέργειας από το συμπαντικό περιβάλλον τους, να ξεφεύγουν εντελώς από τις δυνάμεις που τα φυλακίζουν, και να γίνονται «Ελεύθερα Ηλεκτρόνια».

Τελικά λοιπόν, ένα ηλεκτρόνιο γίνεται «Ελεύθερο» μόνο αν αποκτήσει εσωτερική ενέργεια τόσο μεγάλη όση χρειάζεται για να υπερνικήσει τη δύναμη που ασκεί πάνω του ο πυρήνας της δύναμης.

Όλα τα προηγούμενα μας διδάσκουν πολλά.

Όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στη γειτονιά ενός εξουσιαστικού κέντρου πιστεύουμε λανθασμένα ότι είμαστε πιο προνομιούχοι και δυνατοί.

Αγνοούμε όμως τη βασική αλήθεια της φύσης. Η γειτνίαση με την πηγή μιας δύναμης δηλώνει το πόσο αδύναμοι ενεργειακά είμαστε μέσα μας, πόσο πολύ χειραγωγούμενοι και υποτελείς και πόσο μακριά από την έννοια της «Ελευθερίας».

Και κάτι σημαντικό που ξεχάσαμε να πούμε:

«Το ηλεκτρόνιο είναι «στοιχειώδες σωμάτιο», δηλαδή ένα «ρεύμα ενέργειας», ενώ ο «πυρήνας» ως προϊόν της ένωσης πρωτονίων και νετρονίων είναι «Ύλη».

Και το ρεύμα ενέργειας, το «Ηλεκτρόνιο» έχει ως «αποστολή» του, μαζεύοντας ενέργεια από το συμπαντικό περιβάλλον του, να υπερνικά την «Ύλη» και να γίνεται «Ελεύθερο».

Το δίλημμα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε το έθεσε και ο Πλάτωνας. Αλυσοδεμένοι σκλάβοι μέσα στο «σπήλαιο» ή «ελεύθεροι», έξω από αυτό;

Όμως μην ξεχνάμε …

«Θέλει αρετή, πίστη, ελπίδα επιμονή, επιμονή και Τόλμη η εκτός σπηλαίου Ελευθερία».